İNOVASYON / INNOVATION

İnovasyon Sözcüğü

    Dünyada olduğu gibi ülkemizde de son zamanların sihirli kelimesi olan inovasyon, kelime anlamı olarak “yenilik, yenileşim, yenilikçilik” gibi anlamlara karşılık gelse de aslında çok geniş anlamları ifade etmektedir. Latince bir sözcük olan “innovatus” kelimesinden ve Fransızca “innovation”  kelimelerinden gelmekte dilimizde “inovasyon” olarak telafuz edilmektedir.

 İnovasyon, toplumsal, sektörel, kültürel ve idari alanlarda, organizasyon, ürün, hizmet, süreç, satış, ve pazarlama alanında katma değer yaratan pozitif yönlü yenilikçi girişimlerdir. Daha kısa ifade ile “fayda esaslı yeni ve farklı bir sonuç elde etmek” denebilir.

İnovasyonun Tanımı

     Bireysel veya kurumsal boyutta var olma, ayakta kalma, gelişme, büyüme, genişleme gibi bilinen temel kavramları dinamize eden etkenler bir araya geldiğinde, inovasyonu tanımlayan olguları görüyoruz. Mesela ekonomik boyutta baktığımızda işletmeler, hızla değişen rekabet ortamında ayakta kalabilmek için ürünlerini, hizmetlerini ve üretim yöntemlerini sürekli olarak değiştirmek ve yenilemek durumundadır. Bu değiştirme ve yenileme işlemi “inovasyon” olarak adlandırılır.

     İnovasyon, yeni veya iyileştirilmiş ürün, hizmet veya üretim yöntemi geliştirmek ve bunu ticari gelir elde edecek hale getirmek için yürütülen tüm süreçleri kapsar. Yeni veya iyileştirilmiş ürün, hizmet veya üretim yöntemi geliştirme, yeni düşüncelerden doğar. İnovasyon sürekliliği olan bir faaliyettir. Bu nedenle, ortaya atılan, geliştirilerek işler hale getirilen ve sonuçta firmaya rekabet gücü kazandıracak şekilde pazarlanan bu fikirlerin ve sonuçlarının tekrar tekrar değerlendirilmesi ve yeni getiriler için yaygınlaştırılarak kullanılması gerekir. Bu sayede doğacak yeni fikirlerse yeni inovasyon faaliyetlerini doğurur.

     İnovasyon, ya radikal fikirler sonucu daha önce denenmemiş ve geliştirilmiş ürün veya üretim yöntemlerinin ortaya çıkarıldığı büyük atılımlarla oluşur (radikal inovasyon), ya da adım adım yapılan, bir dizi geliştirme ve iyileştirme faaliyetini içeren çalışmalarının bir sonucu olarak ortaya çıkar (artımsalinovasyon).

     Araştırma-geliştirme (Ar-Ge), inovasyon için gereken en önemli faaliyetlerden biridir. Ancak girişimsel inovasyon yoksa, diğer bir deyişle Ar-Ge’yi yapanların girişimcilik niteliği yoksa, değer yaratılamaz; Ar-Ge sonuçları inovasyona dönüştürülemez. Dolayısıyla, teknoloji-tabanlı firmalar dışında kalan tüm firmalarda yürütülen inovasyon çalışmaları sadece “teknolojik inovasyon”u değil, “organizasyonel inovasyon” ve “pazarlama inovasyonu”nu da kapsar. Kaldı ki, teknoloji tabanlı firmalarda her ne kadar ağırlık teknolojik inovasyona veriliyorsa da, organizasyonel ve pazarlama inovasyona yeterli kaynak ayrılmadan başarılı olunması beklenemez.

Teknolojik İnovasyon:

     Teknolojik inovasyon, teknolojik ürün ve süreç inovasyonunu kapsar. Burada ürün, hem fiziksel bir ürünü hem de hizmeti ifade etmektedir. Teknolojik olarak yeni bir ürünün veya sürecin geliştirilmesinin yanısıra, mevcut ürün ve süreçlerde önemli teknolojik değişikliklerin yapılması da bu kapsamda değerlendirilir. Ürünün pazara sunulması ve sürecin üretimde kullanılması ile inovasyon gerçekleştirilmiş olur. Teknolojik ürün inovasyonu, tüketiciye yeni veya iyileştirilmiş hizmetler sunmak amacıyla performans özellikleri artırılmış bir ürünün geliştirmesini/ticarileştirilmesini ifade eder. Teknolojik süreç inovasyonunda ise, yeni veya önemli ölçüde gelişmiş bir üretim ya da dağıtım yönteminin uygulanması söz konusudur.

Organizasyonel İnovasyon: 

    Yeni çalışma ve iş yapış yöntemlerinin geliştirilmesi ve/veya uyarlanarak kullanılması ile bir firmanın rekabet gücünün yükseltilmesini ifade eder.

Pazarlama inovasyonu:

     Yeni tasarımların ve pazarlama yöntemlerinin geliştirilmesi ve/veya uyarlanarak kullanılması ile bir firmanın rekabet gücünün yükseltilmesidir.

     İnovasyon için fırsatları ararken bir firmanın “Şu anda mümkün olanı daha çok değer elde eder hale nasıl getirebiliriz?”, “Ne tür bir adım atarsak ekonomik sonuçlarımızda olumlu yönde değişir?”, “Tüm kaynaklarımızın kapasitesini ne tür bir değişiklik artırır?” sorularına yanıt araması gerekir. Başarılı bir inovasyon, farklı düşünmek ve farkı yapmakla gerçekleşir.

İnovasyon: Niçin, Kimin için?

     Firmalar, varlıklarını sürdürmek ve rekabet güçlerini artırmak için inovasyon yapmalıdır. Bu amaçla,

* Maliyetlerin azaltılması,

* Yeni ürün ve hizmetlerin gelişirilmesiyle çeşitliliğe gidilmesi,

* Ürün ve hizmet kalitesinin artırılması

şarttır.

      Bu zorunlukluklar, inovasyon fikirlerini ortaya çıkaran unsurlardır

     Tüm sektörlerde faaliyet gösteren her türlü firmanın tüm iş alanlarında inovasyona gereksinimi vardır. İnovasyonun, inovasyon olarak adlandırılabilmesi için “firma için yeni” olması yeterlidir. Örneğin, tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir firma, yıkandığında buruşmayan bir kumaş geliştirebilir; bir restoran bilgisayar kontrollü sipariş ve faturalama sistemine geçebilir;

İnovasyon Bütünsel bir Faaliyettir

     İnovasyon, bir firmanın diğer faaliyetlerinden soyutlanmış bir faaliyet değildir. Aksine, firmadaki tüm faaliyetleri kapsar ve bütünsel yaklaşım gerektirir.

Nasıl bir Kültür ve Anlayış?

     İnovasyon, şirket içinde farklı bir kültür ve anlayış gerektirir. Bu farklı kültür ve anlayışı, geniş bir vizyona sahip, değişime ve gelişmeye açık yöneticiler ve çalışanlarla oluşturabilirsiniz. Henüz bu kültür ve anlayışa sahip değilseniz, edinmek için gayret göstermeniz kaçınılmazdır.

- Farklı Görmek

- Risk Almak

- Yaratıcılık

- Müşterinin Değerini Bilmek

- Sorgulamak

- Başarısızlığı hoş görmek

- İletişim

- İşbirliği

Nasıl bir Organizasyon?

     İnovasyon, sürekli bir değişim ve öğrenme süreci gerektirir. Bu nedenle, şirket içinde farklı bir kültür ve anlayışın yanında statükoya karşı koyan farklı bir organizasyon da gerektirir. İnovasyonu bir kurum kültürü olarak benimsemeniz ve bu yolla rekabet gücünüzü artırabilmeniz için firmanızda organizasyonun aşağıdaki özelliklere sahip olmasını sağlamalısınız:

- Vizyon, liderlik ve inovasyon yapma isteği

- Uygun organizasyonel yapı:

- Kilit kişiler

- Etkin takım çalışması

- Sürekli kişisel gelişimi desteklemek

- Yoğun iletişim

- İnovasyona yüksek düzeyde katılım

- Müşteri ilişkileri

- Yaratıcı ortam

- Öğrenen organizasyon

İşletmeye yönelik sonuçlar:

- Rekabet üstünlüğü sağlama,

-  Maliyetlerde düşüş sağlama,

-  Verimlilik artışı,

-  Pazar payının artması,

-  Karlılık artışı,

-  Hammadde kullanımında etkinliğin sağlanması,

-  Kalite artışı,

-  Bilginin ekonomik bir değere dönüşmesi,

-  Yeni pazarlar oluşturma,

-  Ürün hattının ve karmasının genişletilmesi,

-  Müşteri tatmininin maksimize edilmesi,

-  Yeni pazarlara girişte kolaylık sağlama,

-  Üretimde, tedarik ve pazarlama da esneklik sağlama,

-  Ürün ve hizmetlerin üretim sürelerinin kısalması vefirelerin minimizasyonunun sağlanması,

-  Çalışma şartlarının iyileştirilmesi,

-  Müşteri, tedarikçi ve aracılarla iletişimin geliştirilerekbilgi paylaşımının sağlanması.

Toplum ve ekonomilere yönelik sonuçlar:

- Toplumsal refah artışı,

- Yaşam standartlarının artması,

- Sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanması,

- İstihdam artışı,

- Kaynakların etkin ve verimli kullanılması,

- Yeni hammadde kaynaklarının ortaya çıkarılması,

- İhracat artışı sağlama,

- Patent sayılarında artma,

- Bölgesel kalkınmaya katkı sağlama,

- Enerji kaynaklarının etkin kullanımı,

- Girişimciliğin artması,

• Dışa bağımlılığın azalması.

Derleme: Esin Dibekoğlu